Фермăна хĕле мĕнле хатĕрленипе интересленес тĕллевпе “Гвардеец” хуçалăхăн кантурне çитрĕм. Бухгалтери ĕçченĕсем А.Арлановпа курнăçма сĕнчĕç. Вăлах ферма заведующийĕ, бригадир та иккен. Александр Николаевича тупма йывăрах пулмарĕ. Выльăхсем валли пусыпка виçсе панă çĕрте. А.Арланова, Е.Ермакова, Н.Кириллова дояркăсемпе те пуплетчĕ вăл. Калаçăва вĕсем те хутшăнчĕç.
– Районти хăш-пĕр хуçалăхсем пек ферма тулли выльăх мар пирĕн. 150 пуç ытларах. Сăвăнакан ĕнесем 50. Халĕ кашнийĕшĕнчен 8 килограмм ытларах сĕт сăватпăр. Хĕле хатĕрленнĕ. Выльăх апачĕ çителĕклĕ. Александр Николаевич çинчен çырăр. Унăн шăпах паллă кун çывхарать. Тивĕçлĕ канăва кайма хатĕрленет. Çавах коллективран ямастпăр-ха ăна, – пĕрне-пĕри пÿле-пÿле калаçаççĕ Алена, Лена, Надя. Вĕсен шухăшне дояркăсене улăштарса ĕçлекен Н.Антипова та ырларĕ.
Чăнах та пĕр ĕçре çеç мар иккен А.Арланов. Çĕр улми кĕртнĕ подвал алăкне питĕрнĕ çĕре бригадăна çÿрекенсем улăм тюкĕсене тирпейлесе хураççĕ. Ĕçрен юлманнисем кунта та пур. Н.Арланова, Е.Урукова, С.Федорова, Е.Каргина ячĕсем кашни кунах çырăнаççĕ.
– Ĕçĕ чакрĕ-ха ĕнтĕ халь. Мĕн çитĕнтернине выльăх умне тирпейлĕн хума çеç пĕлмелле. Вырма вăхăтĕнче кашни участока çитме ансатах марччĕ, – калаçăва малалла тăсать Александр Николаевич. Çĕрĕ сахал мар “Гвардеец” хуçалăхăн. Енчен енне утса тухас пулсан кун кунлама та пулать. Анасене алăри пÿрнесем евĕр пĕлет А.Арланов. Вĕсене темиçе çуркунне тракторпа сухаласа тырă акнă, кĕркунне вырса пуçтарнă вăл. Чăн-чăн çĕр ĕçченĕ пулнă. Çак ятшăн хĕпĕртет те.
– Ялти шкултан сакăр класс вĕренсе тухнă хыççăн пĕлĕве малалла тăсас килетчĕ. Анчах атте хирĕçлерĕ. Тетен мăшăрланса уйрăлса тухмалла пулчĕ. Манран кĕçĕннисем тата виççĕнччĕ. Ĕçе кÿлĕнме сĕнчĕ, – аса илет иртнĕ вăхăта А.Арланов.
Физкультура учителĕ пулас ĕмĕтне пурнăçлайман вăл. Трактористсен курсĕнче вĕренсе техникăпа ĕçлеме тытăннă. Унтанпа 45 çул çитет. Çамрăк чухнехи хастарлăхĕ чакман. 16 çул “хурçă ут” çÿретнĕ. Унтан ăна пахча çимĕç бригадине ертсе пыма шаннă. Хирĕ-хирĕпе сухан-севок çитĕнтернĕ хуçалăхра. Пай илекенсем çеç 70-80 çемье пулнă. Ĕçе явăçтарма, йĕркелесе пыма пĕлмелле-çке. Çак хушăра ферма заведующийĕсем çине-çине улшăннă. Комплексла бригада бригадирĕ А.Арланова выльăх-чĕрлĕх отрасльне ертсе пыма сĕннĕ. 7 çултан каллех уй-хир бригадирне таврăннă вăл. Халĕ икĕ тиевĕ те хăй çинчех.
Ĕçне кура чысĕ. Ят-сумĕ çĕкленсех пынă Александр Николаевичăн. Районти сухаçăсен ăмăртăвне çулленех хутшăннă вăл. Унта мала тухса çĕнсе илнĕ Хисеп хучĕсем типтерлĕ упранаççĕ. Фермăри сăвăм пысăк пулнăран тăватă, пилĕк пинлисен клубĕн членĕсем пулса тăнă. Сухан-севок çитĕнтерессипе республикăра мала тухнă. Ĕç кăтартăвĕсене пулах Александр Николаевичăн сăнĕ хуçалăхăн Хисеп хăми çинчен кайман. Пĕр хутчен çеç мар пилĕкçуллăх ударникĕ пулнă вăл. РСФСР ял хуçалăх министерствин награди те пур А.Арлановăн. В.И.Ленин çуралнăранпа 100 çул çитнĕ ятпа юбилей медалĕ те тивĕçнĕ ăна.
Çемьере те ырă ятлă Александр Николаевич. Галина Алексеевнăпа 3 ывăл пăхса çитĕнтернĕ вĕсем. Пурте авланнă. Асли районти, иккĕмĕшĕ Шупашкарти шалти ĕçсен пайĕсенче ĕçлеççĕ. Икĕ мăнук çитĕнет. Çурчĕ-йĕрĕ тĕреклĕ. Газ кĕртнĕ чухне хушма пÿлĕм-сем те турĕç. Сивĕ-вĕри шыв таранчченех пур. Пурнăç условийĕ хуларинчен кая мар. Мăшăрĕ маларах тивĕçлĕ канăва тухрĕ. Хуçалăхран çак ятпа вăкăр панăччĕ ăна.
– Выльăх-чĕрлĕх картиш тулли. Ăрăва малалла тăсакансенче шанчăк пур. Сывлăха упраса çеç пурăнмалла. Ĕç çĕклерĕ пире. Тĕп килтен уйрăлса тухнă чухне кашăкпа тирĕк çеç тивĕçнĕччĕ (ваттисем ярасшăнах пулман), – пĕр пÿлĕмрен тепĕрне кăтартса çÿренĕ май сăмах хушать Галина Алексеевна.
Ача чухне астăвассах (ун чухне шкул библиотекарĕччĕ вăл) тĕрĕ тĕрлеме ăстаччĕ Г.Арланова. Халĕ те çеçке çуран чечексем евĕрлĕ тĕрленĕ минтер пичĕсем тăхăнтартнă вăл. Стена çумĕнчи кавирĕ те юмаха сăнлать.
Çĕр ĕçĕпе те ĕçлет çемье. Килти “агрономĕ” вара – мăшăрĕ. Александр Николаевич ерçеймест. Хуçалăхри çак специалист тивĕçне те ун çинех тиенĕ.
– Çак тарана çитиччен халăх хушшинче ĕçлерĕм. Çамрăксем хисеплени, ваттисем сума суни хавхалантарса çеç тăчĕ. Сывă пурнăç йĕркине пăхăнса пурăнни сывлăха упратех. Хуçалăх уй-хирĕнче тата та тулăх тыр-пул çитĕнтересчĕ-ха, – терĕ А.Арланов.
А.АСТРАХАНЦЕВА.