11 июля 2009 г.
Ял хуçалăх предприятийĕсенче кадрсем çитменни никамшăн та çĕнĕлĕх мар. Районти професси училищинчен, ял хуçалăх техникумĕнчен, ял хуçалăх академийĕнчен тракторист-механик правине, зоотехник, агроном, инженер дипломне илнисем çулленех чылайăн тухаççĕ. Шел пулин те, вĕсен хушшинче хăйсен профессийĕпе пурнăçне çыхăнтаракансем сахалăн.
Çĕрпе вара чун ыйтнипе, чĕре хушнипе кăна юратса тăрăшма пулать. Ун пеккисем сахалăн. Тен, çакăншăн ашшĕ-амăшĕ, вĕрентекенсемпе хуçалăх ертÿçисем те айăплă; Мĕн пĕчĕкрен ачасенче пулас юристсемпе экономистсене, дизайнерсене куратпăр, вĕсене çак профессисене алла илме хистетпĕр. Хуçалăх ертÿçисем те ыранхи кун кампа ĕçлесси пирки шухăшласа каймаççĕ пулмалла. Вĕсене шкулта пĕлÿ кунĕнче тата юлашки шăнкăравра курма пулать. Ытти чухне те, класс сехетĕнче е уçă урокра килсе вĕрентекенсемпе тĕл пулса калаçсан та лару-тăру кăшт та пулин ылмашăнĕччĕ. Çуллахи вăхăтра ачасене ĕç тупса парсан, тÿлесен те çĕрпе, выльăх-чĕрлĕхпе çывăхланĕччĕç. Хăш-пĕр чухне хамăрăн кăна кăштах ытларах тăрăшмалла, анчах çав япала çитмест пире.
Пирĕн районта ял хуçалăх предприятийĕсенче 5-6 агроном çитмест. Республикăрипе танлаштарсан лару-тăру лайăхрах. Анчах шăпах çĕр хуçи çуккисенче кăлтăксем ытларах. Кашни япала хăй вырăнĕнче кирлĕ çав. Хальлĕхе ытлашши аптăрамастпăр, анчах тепĕр 5, 10 çултан мĕнлерех ÿкерчĕк пулĕ-ши; Мĕншĕн тесен паянхи агрономсенчен чылайăшĕ опытлă, 40-50-ран иртнĕ çынсем. Вĕсем вырăнне кам килет; Кун пирки паянах шухăшламалла. Акă, «Исток» агрофирмăра Ф. Медведев агроном тивĕçлĕ канăва кайнăччĕ, халь вăл хăйĕн пĕлĕвне, ăсталăхне Д. Ерофеев çамрăка парать. «Батыревский» пĕрлешÿре, улма-çырла питомникĕнче те нумай пулмасть диплом илнисем вĕреннине ĕçре çирĕплетеççĕ.
Выльăх-чĕрлĕх отраслĕнче те зоотехниксем сахал. Ĕне-выльăх, сысна сахал тытакан хуçалăхсенче вăл пачах та çук. Фермăсем пушанаççĕ, вĕсем кирлех те мар теççĕ пулмалла. Выльăх апачĕ хатĕрленĕ, балансировка тунă чухне кирлĕ специалист çукки тÿрех сисĕнет. Тен, шăпах çак сăлтавпа витесем çурма пушă тăраççĕ, выльăхсен ÿт хушаслăхĕ, çура е пăру илеслĕхĕ пĕчĕк; Шухăшласа пăхмалăх пур. Тÿлемесен никам та ĕçлемест ĕнтĕ, çакна та шута хумалла.
Техника паркне кĕрсен те инженер çук çĕрте савăнмалли сахал. Трактор-комбайнсене вăхăтра юсаса тăмаççĕ, дисциплина çирĕплĕхĕ те чакнă. Техникăна çĕнетсе пырасси те паянхи пурнăçа тивĕçтермест. Специалист пулсан кашни япалана кирлĕ пек тума, çитменлĕхсене пĕтерме тăрăшать.
Пĕр хуçалăх ертÿçи агроном, зоотехник, инженер лавне те туртаймасть ĕнтĕ. Хуть мĕн тесен те пĕр çынра виçĕ çыннăн таланчĕ те, майĕ те çук. Ура çинче çирĕп тăракан ял хуçалăх предприятийĕсенче кашни специалист хăй вырăнĕнче, пĕр-пĕринпе килĕштерсе ĕçлеççĕ. Çитĕнÿсен сăлтавĕ те çакăнтах.
О. БЕЛЬДЕКОВА.